اوراق خزانه اسلامی یا اخزا یکی از روش های دولت جهت رفع کسری بودجه می باشد. این اوراق به دلیل سطح پایین ریسک و مناسب بودن برای افرادی که ریسک پذیر نیستند مورد توجه قرار می گیرند. در این مقاله قصد داریم به بررسی اوراق اخزا و اثر آن بر اقتصاد بپردازیم.
منظور از اوراق خزانه اسلامی چیست؟
به دلیل بدهی ها و کسری بودجه که در طول سالیان اخیر مشکل اساسی دولت ها بوده است، هر دولت اقدام به تامین مالی از این طریق می کند. این اوراق نوعی اوراق بدهی هستند که توسط دولت و با هدف تامین نیاز مالی وتاخیر در پرداخت بدهی ها انجام می شود. در برخی موارد دولت اعلام می کند توان پرداخت بدهی های خود را ندارد اما می تواند اوراق خزانه اسلامی را به آنها بدهد. از این طریق بازپرداخت مبلغ اسمی اوراق بهادار را در آینده و در سررسید مشخص شده تضمین می کند. بنابراین طلبکاران با داشتن اسناد خزانه می توانند در زمان مندرج در سناد اقدام به دریافت بدهی خود کنند.
دارندگان این اوراق می توانند در بازار مالی فرابورس این اوراق را به عموم افراد به فروش برسانند و وجه نقد دریافت کنند. لازم به ذکر است قیمت معامله شده با مبلغی کمتر از سررسید اوراق می باشد. این روش سرمایه گذاری سودی کمتر نسبت به سایر بازارها داشته اما ریسک کمتری نیز دارد.
ویژگی های اوراق اخزا
ویژگی اوراق خزانه اسلامی به شرح زیر می باشند:
-
ریسک پایین
به دلیل تعهد دولت در پرداخت بدهی در زمان رسید، ریسک سرمایه گذاری پایین و امنیت بالایی دارد. همچنین بانک مرکزی متعهد به حمایت از دولت در صورت عدم توان در پرداخت بدهی شده است.
-
بازدهی اوراق اخزا
اوراق اخرا دارای سود دهی دوره ای نبوده در زمان سر رسید پرداخت می شود. این سود از تفاوت بین قیمت اسمی و قیمت که توسط خریدار پرداخت می شود، به دست می آید.
-
ریسک اوراق اخزا
سررسید این اوراق کمتر از یک سال می باشد و سودی در این بازه زمانی به دارندگان پرداخت نمی شود. همچنین این اوراق ریسک عدم ایفای تعهدات در تاریخ سررسید را نخواهد داشت. تنها ریسک موجود در سرمایه گذاری در این اوراق ریسک نوسانات قیمتی می باشد.
-
ریسک نوسان قیمتی
قیمت این اوراق با توجه به میزان عرضه و تقاضا در فرابورس تایین می شود و نوساناتا قیمتی در آن رخ می دهد. اما به این دلیل ه قیمت آنها پایین تر از ارزش اسمی می باشد در نهایت دارندگان سود خود را کسب می کنند.
خرید اوراق بهادار دارای مزایا و معایت مختص به خود می باشد که وابستگی مستقیم به میزان سرمایه و ویژگی ها سایر بازارها از لحاظ سود دهی دارد. بنابراین لازم است به بررسی مزایا و معایب این اوراق پرداخته شود.
-
مزایای خرید اوراق اخزا
-
ریسک پایین سرمایه گذاری
-
عدم دریافت مالیات پس از معامله ی این اوراق
-
در زمان رکود بازار یکی از بهترین بازدهی ها برای سرمایه گذاران خواهد داشت
-
نقد شوندگی بالای این اخزا
-
معایب خرید اوراق اخزا
-
بازدهی کمتر این اسناد نسبت به سایر بازارها
-
عدم پرداخت سود به صورت دوره ای
-
بازدهی محدود و مشخص
تاثیر نرخ اخزا در اقتصاد
پیمانکاران دارای اوراق اخزا نیاز مبرم به نقدینگی دارند و به همین سبب شاهد افزایش در نرخ ها هستیم. نرخ های جذاب اخزا باعث جذب سرمایه در این بخش و رکود در بازارهای موازی خواهد شد. با توجه به مطالب گفته شده پیش بینی می شود عمق رکود بیشتر شده و تازمانی که نقدینگی در اقتصاد واردنشود رکود ادامه خواهد داشت.